Afgelopen dinsdag publiceerde Het Parool over het besluit dat alle bewoners van het azc aan de Wenckebachweg per 1 januari verhuisd moeten zijn, omdat de locatie dan gaat sluiten. Probleem is dat deze mensen, die tijdens hun asielprocedure al op meerdere opvangplekken zaten, wéér naar een tijdelijke locatie gaan. Met name voor de zeventig kinderen, extra kwetsbaar door hun lange en vaak traumatische reis, is een stabiele omgeving van belang, zegt Helen Schuurmans van de Werkgroep Kind in azc. Er moet voor hen een structurele woonplek komen.
Veelvuldig verhuizen tijdens de asielprocedure is nog altijd standaard praktijk in het Nederlandse opvangsysteem. Al sinds een groot onderzoek uit 2009, waaruit bleek dat kinderen gedurende hun asielprocedure soms wel tien keer werden overgeplaatst, heeft de Werkgroep Kind in azc vaak om verandering gevraagd van het systeem. Steeds noemt de politiek ‘goede redenen’ waarom het bij herhaling verhuizen van mensen echt niet anders kan. Lange tijd was het argument dat het aantal mensen dat in Nederland bescherming zoekt ongekend hoog was en dat alle zeilen bijgezet moesten worden. Dit argument gaat nu niet meer op. De kinderen aan de Wenckebachweg moeten het azc juist verlaten, omdat het gaat sluiten vanwege de afname van het aantal asielzoekers.
Het gaat aan de Wenckebachweg – de oude Bijlmerbajes – om ongeveer zeventig kinderen met hun ouder(s). Zij worden nu wéér gedwongen te verhuizen, naar opnieuw een tijdelijke locatie. Veel kinderen die hier wonen, zijn kwetsbaar door de traumatische ervaringen die zij hebben meegemaakt in hun land van herkomst of tijdens hun vlucht. Juist deze kinderen hebben een stabiele omgeving nodig. Het tegenovergestelde gebeurt; de kinderen worden door heel Nederland gesleept en het eindstation is voor de meesten nog niet in zicht. Terwijl uit onderzoek blijkt dat verhuizen schadelijk is voor de ontwikkeling van deze kinderen.
Nu al hebben de kinderen merkbaar last van alle onrust. Een van de vrijwillige activiteitenbegeleidsters op de locatie vertelt: “Afgelopen tijd waren de kinderen veel drukker. Je merkt dat ze licht ontvlambaar zijn en vaker ruzies ontstaan. Ook bij de kinderen die eerst heel rustig waren.”
Verhuizen heeft grote impact op de kinderen in het azc. Naast vrienden raken kinderen ook andere vertrouwde mensen in hun omgeving kwijt: de juf, de dokter, de vrijwilligers in het centrum. Maar het gaat niet alleen om sociale contacten die stokken. Het schooljaar van kinderen wordt onderbroken, soms meerdere malen, medische behandelingen worden stopgezet, verwerking van trauma’s lukt maar beperkt en echte integratie komt niet op gang. Sommige kinderen ontwikkelen door de vele verhuizingen zelfs psychische en psychosomatische stoornissen, die bovenop de stress komt van hun vlucht. Deze ervaringen kunnen pas een plek krijgen als kinderen zich veilig voelen in een stabiele omgeving.
Volgens het Kinderrechtenverdrag hebben alle kinderen in Nederland dezelfde rechten en dient bij alle maatregelen die kinderen betreffen het belang van het kind voorop te staan. Vluchtelingenkinderen zijn per definitie extra kwetsbaar. Zij zijn volledig afhankelijk van het land waar ze aankloppen voor bescherming.
Daarom roept de Werkgroep Kind in azc, een coalitie van kinderrechtenorganisaties, op om met een structurele woonplek te komen voor de kinderen aan de Wenckebachweg. En wel nú. Staatssecretaris Harbers is daar verantwoordelijk voor.
Gelukkig hebben beleidsmakers al enig begrip voor het probleem van het vele verhuizen. Tijdens de begrotingsbehandelingen, afgelopen donderdag (30 november) kondigde de staatssecretaris het programma ‘Flexibele Asielketen’ aan, waarvan ‘het zoveel mogelijk voorkomen van onnodige verhuisbewegingen onderdeel uitmaakt’. Dat is geweldig nieuws en, mits goed uitgewerkt, een stap in de goede richting om de problemen voor kinderen te beperken. Alleen is dit plan pas in het voorjaar gereed. Te laat voor de kinderen in het azc aan de Wenckebackweg, die dan misschien alweer aan hun vólgende verhuizing toe zijn, omdat hun nieuwe woonlocatie ook weer van tijdelijke aard is.
Als het azc aan de Wenckebachweg open kan blijven tot de gezinnen die daar verblijven een huis hebben gekregen of tot hun asielaanvraag is afgewezen, is dat veel beter voor de kinderen. Als werkgroep vragen we het COA alles op alles te zetten om zo snel mogelijk te werken. En als er dan toch echt geen andere oplossing is dan voortijdig sluiten, laat dan in elk geval hun volgende locatie niet ook weer van tijdelijke aard zijn.
