Op 18 mei 2021 is namens de Werkgroep Kind in azc het nieuwe monitorrapport ‘leefomstandigheden van kinderen in de asielopvang’ overhandigd aan Bart-Jan ter Heerdt, directeur Migratiebeleid bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. Tijdens de overhandiging op het azc in Leersum werden de conclusies en aanbevelingen uit het monitorrapport toegelicht door Arja Oomkens, coördinator van de Werkgroep Kind in azc en Maryam, ervaringsdeskundig onderzoeker. Ter Heerdt kreeg in totaal 52 aanbevelingen overhandigd gericht op het creëren van een veilige en stabiele leefomgeving voor kinderen. 

Overhandingingsmoment monitorrapport ‘Leefomstandigheden van kinderen in de asielopvang’
v.l.n.r. Maryam, Arja Oomkens en Bart-Jan ter Heerdt.

Het nieuwe monitorrapport is een vervolg op een eerder grootschalig onderzoek (2018) van de Werkgroep Kind in azc. De Werkgroep droeg destijds 92 aanbevelingen aan waar het Ministerie van J&V en het COA voortvarend mee aan de slag zijn gegaan. Toch kreeg de Werkgroep signalen dat er nog veel schort aan de asielopvang.

De Werkgroep vond het daarom nodig om deze signalen in kaart te brengen in een nieuw monitorrapport en sprak daarvoor met tweeëntwintig kinderen (6-11 jaar), negenentwintig jongeren (12-17 jaar) en tweeëntwintig ouders in drie asielzoekerscentra en een gezinslocatie. Ook zijn negenentwintig COA contactpersonen kind gevraagd om inzicht te bieden in de signalen die zij krijgen vanuit de locaties.

Wat het onderzoek aantoont is dat kinderen in de asielopvang zich nog te vaak onveilig voelen, met name vanwege:

  • Een gevoel van onveiligheid door een gebrek aan privacy (alleenstaanden en gezinnen wonen in de opvang door elkaar en delen voorzieningen zoals een douche, toilet en keuken).
  • Het gebrek aan een toegankelijk vertrouwenspersoon waar kinderen terecht kunnen met hun zorgen.
  • Onverwachte en veelvoudige verhuizingen naar een andere opvanglocatie. Dit werkt ontwrichtend en staat de continuïteit van het onderwijs en de zorg in de weg.
  • Constante stress in gezinslocaties vanwege mogelijke detentie en uitzetting, van kinderen zelf en van vriendjes.

Maryam, ervaringsdeskundige die in haar rol als onderzoeker vele kinderen gesproken heeft, was ook aanwezig tijdens het overhandigingsmoment. Het meest zorgelijk vindt zij dat kinderen en ouders hun gevoelens van onveiligheid vaak niet uiten aan medewerkers van het COA.

‘’Zorgen kunnen bewoners kwijt bij de infobalie. Aangezien de infobalie beperkt open is, staat er vaak een rij mensen te wachten. Mensen hebben dus geen privacy en besluiten hun zorgen voor zich te houden.’’

Maryam (ervaringsdeskundig onderzoeker)

Maryam benadrukt hiermee het belang van een toegankelijk vertrouwenspersoon op azc’s waar kinderen naar toe kunnen met hun vragen en problemen.

Ter Heerdt, Directeur Migratiebeleid bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid, moedigt de kritische kijk vanuit de belevingswereld van kinderen en hun familie in de opvang aan.

”Terugdenkend aan het vorige rapport, hebben we er echt heel veel aan gehad. Het is belangrijk dat we signalen krijgen van de mensen voor wie we het doen. We zitten in een toren in Den Haag en dan is het soms makkelijk om te vergeten dat het echt om kinderen met een gezicht gaat.”

Bart-Jan Ter heerdt (Directeur Migratiebeleid bij het ministerie van J&V)

Met name het gevoel van onveiligheid onder kinderen in de opvang gaat Ter Heerdt aan het hart.

”Kinderen die zich niet veilig voelen, dat is niet oké. Vaak zijn het kinderen die onveilige situaties ontvlucht zijn en hoe dan ook is die reis ontwrichtend geweest, dus dan moet je hier tot rust kunnen komen en je veilig voelen.”

bart-jan TER HEERDT (DIRECTEUR MIGRATIEBELEID BIJ HET MINISTERIE VAN J&V)

De Werkgroep Kind in azc heeft de overheid opgeroepen om de komende tijd samen met het COA hard aan de slag te gaan met de aanbevelingen uit het rapport om er voor te zorgen dat de asielopvang een veilige plek is voor opgroeiende kinderen.

Meer over de rapportage en de overhandiging van het rapport is hier te lezen, zien en te horen: In de media – Kind in azc (kind-in-azc.nl)