Samen met War Child, Save the Children en Unicef tekende lid van bestuur Janet Helder namens het COA een intentieverklaring tot samenwerking. En een belangrijke, want in het belang van kinderen en jongeren in de opvang.
De drie organisaties zetten zich onder de gezamenlijke projectnaam TeamUp in voor kinderen en jongeren in de leeftijd van 6 tot 18 jaar in asielzoekerscentra. Ze organiseren samen met ouders, vrijwilligers en medewerkers van TeamUp onder andere sport, spel en dansactiviteiten om de kinderen en jongeren sociaal-emotionele ondersteuning te bieden en de eigen veerkracht te versterken.
Op locatie
In de intentieverklaring is onder andere het voornemen genoemd dat TeamUp op verschillende COA-locaties activiteiten voor kinderen en jongeren mag organiseren, mits afgestemd met het management van de locatie. De ondertekenaars stimuleren dat per vestiging een overeenkomst wordt gesloten betreffende een passende samenwerking.
Samenwerking past bij COA-visie
Lid van het bestuur Janet Helder over de ondertekening: “Deze samenwerking past precies bij de visie die het COA heeft op de opvang en begeleiding. Steeds meer de samenwerking zoeken met partners, ook op onze azc’s. Extra mooi aan deze samenwerking is dat het hier gaat om kinderen en jongeren in de opvang. Elk initiatief dat bijdraagt aan een verbetering van het welbevinden van deze groep juichen wij zeer toe. ‘TeamUp’ heeft zijn meerwaarde al bewezen. Een uitbreiding op meer locaties is een goede ontwikkeling.”
Rol vrijwilligers belangrijk
Unitmanager Uitvoeringsprocessen Sjef Robroek van het COA: “Zoals Janet Helder ook zegt, we werken steeds meer samen met organisaties in ons netwerk. Een goed voorbeeld daarvan is deze intentieverklaring. TeamUp, de naam voor het samenwerkingsverband tussen War Child, Unicef en Save the Children verzorgt al op ruim tien van onze locaties spelactiviteiten voor kinderen. Door de subsidie van de Nederlandse Postcode loterij ontstaat de ruimte om dit uit te breiden naar meer locaties. De kracht van dit initiatief wordt voor een groot deel bepaald door de inzet van veel vrijwilligers en de lokale samenwerking op de locaties.”
Een cocktail van culturen, dat zou het positieve bij-effect kunnen zijn van de enorme vluchtelingenstroom van deze eeuw. In de praktijk blijven de bevolkingsgroepen behoorlijk gescheiden. Daarom is UNICEF in meerdere Europese landen deze maand het project Write2Unite begonnen.
Tieners – de helft uit eigen land, de anderen overal en nergens vandaan gevlucht- gaan in Write2Unite een interculturele dialoog aan. Over hoe ze uitkijken, of juist niet, naar de eerste weken op school. Over toekomstdromen, religie en de liefde. Of waarover dan ook: de onderwerpen bepalen ze zelf. Doel is elkaars denkwijzen leren kennen en meer begrip te krijgen voor elkaar. De dialoog krijgt vorm in een serie blogs, die in de eerste week van september online wordt gepubliceerd, om uitwisseling nog verder te verspreiden. Later volgt een tentoonstelling.
Voor Nederland gaat het om negen jongeren tussen de 15 en 18 jaar. Drie van hen zijn gevlucht uit Syrië, een ander heeft Turkse ouders, één meisje komt van oorsprong uit Indonesië en een ander meisje uit China. De anderen zijn echte kaaskoppen.
In de loop van september verschijnen op de website van UNICEF de eerste blogs.
Kinderen die nieuw zijn in Nederland hebben sociaal emotionele ondersteuning nodig. Nieuwkomersscholen spelen hier een grote rol in. De beproefde SEO methode FC De Wereld van Pharos is in 1998 gestart en inmiddels hebben 200 nieuwkomersscholen met de methode gewerkt. De methode is indertijd ontwikkeld om leerkrachten van vluchtelingenkinderen en andere nieuwkomers adequaat sociaal emotioneel te ondersteunen. FC De Wereld wordt dit schooljaar geheel herzien en verschijnt in oktober van dit jaar met een nieuwe, uitgebreidere inhoud en een nieuw jasje. Ook de naam van de methode verandert: Wereldreizigers. Pharos werkt bij de herziening nauw samen met scholen, want zij weten uit de praktijk het beste wat kinderen van nieuwkomers nodig hebben. De methode is vanaf oktober beschikbaar voor alle leerkrachten in de midden- en bovenbouw van het basisonderwijs. Meer informatie over de methode vindt u op de website van Pharos.
Op 14 februari 2017 werd de motie van de heer Voordewind (ChristenUnie) overgenomen door de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie om het uitgangspunt te hanteren dat schoolgaande asielzoekerskinderen niet meer worden verhuisd terwijl zij in procedure zijn. De Werkgroep Kind in azc is zeer verheugd over deze overgenomen motie. Het mag gerust een doorbraak worden genoemd dat het niet meer verhuizen van kinderen het uitgangspunt wordt. Veel schade aan de ontwikkeling van kinderen in azc’s kan worden voorkomen door de verhuizingen te stoppen.
De Werkgroep Kind in azc constateert echter dat tot op heden geen wijzigingen zijn aangekondigd door de staatssecretaris. Noch in beleid, noch in de praktijk. Met de overgenomen motie kunnen het huidige beleid en de praktijk niet hetzelfde blijven. Het opvangsysteem zal aangepast moeten worden om de verhuizingen tegen te gaan. Het vele verhuizen van kinderen in asielzoekerscentra is geen noodzakelijk kwaad dat nu eenmaal bij de asielprocedure hoort. Gezinnen kunnen ook op één plek worden opgevangen waar zij gedurende de hele asielprocedure verblijven.
Daarom heeft de Werkgroep Kind in azc deze aanbeveling opgesteld en aan de formateurs gestuurd, zodat de noodzakelijke aanpassingen aan het asielsysteem een plekje krijgen in het regeerakkoord.
Zestig wethouders en raadsleden van de ChristenUnie, GroenLinks, PvdA en D66 in Friesland hebben de handen in een geslagen. In een pamflet roepen zij de landelijke politiek op om werk te maken van een ruimhartig kinderpardon, het verhuizen van kinderen in azc’s tegen te gaan en uitzettingen op een humanitaire manier te organiseren. De Werkgroep Kind in azc vindt dit een prachtig initiatief en roept de landelijke partijen op om hier gehoor aan te geven.
Martine Goeman, jurist bij Defence for Children en lid van de Werkgroep, “Het is een prachtig initiatief van deze lokale politieke partijen om de informateur en de politieke partijen aan de onderhandelingstafel op te roepen om de rechten van migrantenkinderen niet over het hoofd te zien. Vanuit Defence for Children roepen we niet alleen op tot een ruimhartig kinderpardon, maar vooral tot een rechtvaardig kinderpardon. Bij voorkeur worden eindelijk de belangen van kinderen verankerd in de migratiewet en komt er een stok achter de deur zodat kinderen niet meer na vijf jaar uitgezet kunnen worden. 95% van de huidige kinderpardonaanvragen wordt afgewezen. Deze erfenis van het vorige kabinet moet het nieuwe kabinet herstellen. Wanneer er de komende vier jaar niets voor de gewortelde kinderen wordt gedaan, zijn de gevolgen desastreus.”
De lokale politieke partijen zeggen het heel treffend in het persbericht bij het pamflet: “Een ruimhartig kinderpardon is geen verkiezingsstunt maar gaat over kinderen en hun familie. Maak er werk van.”
Dat de vele verhuizingen van kinderen in azc’s en de huidige manier van het detineren van kinderen zeer schadelijk is voor hun ontwikkeling, zien de lokale partijen ook in de praktijk. “De politici geven aan dat in gemeenten het landelijk vastgestelde beleid wordt uitgevoerd. Daar wordt gezien, gehoord en ervaren hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Met name bij uitzettingen van gezinnen kan en moet er veel verbeterd worden. Kinderen krijgen te maken met politie inzet en worden vroeg uit bed gelicht. Met het Fries pamflet in de Friese media wordt het kabinet opgeroepen om hier voortvarend mee aan de slag te gaan.”
Op Valentijnsdag heeft staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie een motie overgenomen van de ChristenUnie. In het beleid wordt het uitgangspunt om gezinnen met kinderen in de asielprocedure waarvan de kinderen zijn begonnen met onderwijs, niet meer te verhuizen gedurende de periode dat zij in procedure zijn. Defence for Children is zeer verheugd over deze belangrijke stap om een einde te maken aan de vele verhuizingen.
Joël Voordewind van de ChristenUnie: “Ik ben blij dat de staatssecretaris eindelijk bereid is om de verhuizingen te stoppen wanneer kinderen naar school gaan. Ik hoop dat dit de kinderen eindelijk rust geeft zodat zij vrienden kunnen maken en zich veilig kunnen voelen.” De motie van de ChristenUnie werd ook onderschreven door GroenLinks, de SP en D66. Het hoefde niet tot een stemming te komen door alle politieke partijen omdat de staatssecretaris de motie overnam.
De Werkgroep Kind in azc pleit er al jaren voor om de verhuizingen te stoppen. Martine Goeman, jurist bij Defence for Children “Nederlandse kinderen verhuizen gemiddeld 1 keer in de 10 jaar. Kinderen in azc’s verhuizen gemiddeld 1 keer per jaar. Op onze Kinderrechtenhelpdesk horen wij van de kinderen hoe schadelijk dit is voor hun ontwikkeling. Eerder deze week werd al een klacht over een verhuizing gegrond verklaard door de Kinderombudsman. Het is een doorbraak dat nu eindelijk als uitgangspunt wordt genomen dat verhuizingen niet meer plaatsvinden. Dit is een hele mooie stap voor de kinderrechten.”
Klik hier voor het verslag van het Overleg Vreemdeling- en asielbeleid in de Tweede Kamer, d.d. 14 februari 2017.
Politici van de acht grootste politieke partijen krijgen vandaag een verhuisdoos van de Werkgroep Kind in azc vol rapporten en adviezen met het dringende verzoek om vluchtelingenkinderen tijdens de asielprocedure niet meer te verhuizen.
“We hebben een doos vol informatie die duidelijk maakt dat veelvuldig verhuizen schadelijk is voor asielkinderen. Dit moet stoppen. De partijen moeten hier direct na de verkiezingen werk van maken”, aldus Helen Schuurmans van de Werkgroep Kind in azc.
De 20-jarige vluchtelinge Emi weet als geen ander hoe het is om als kind vaak van azc naar azc te moeten verhuizen. “Het is bijvoorbeeld heel moeilijk om telkens weer afscheid te moeten nemen van mensen die je vertrouwt. Zoals klasgenootjes, vrienden, de plek waar je woont en psychologen. De meeste mensen kunnen alleen daar over hun problemen praten.”
Emi doet mee aan de actie omdat zij namens alle kinderen in azc’s aan politici wil laten weten wat het betekent als je geen vaste woonplek hebt. De doos die de politici ontvangen, is gevuld met rapporten en adviezen en wordt overhandigd met het dringende advies om kinderen in azc’s tijdens de asielprocedure niet meer te verhuizen.
Stabiele opvang vluchtelingenkinderen
Met deze actie roept de Werkgroep de politieke partijen op tot beter beleid voor vluchtelingen, daarbij verwijzend naar de op handen zijnde politieke verhuizingen na de verkiezingen. “Denkt u tijdens het in- en uitpakken van uw eigen verhuisdoos eens aan de kinderen in asielzoekerscentra. Zij moeten te vaak hun spullen in- en uitpakken, omdat zij gedwongen worden te verhuizen. Gezinnen verhuizen minimaal drie keer, soms zelfs wel vijftien keer tijdens hun asielprocedure. Dit veroorzaakt veel onrust en instabiliteit in de asielopvang. Het schooljaar van kinderen wordt onderbroken, medische behandelingen worden onnodig stopgezet, verwerking van trauma’s lukt maar beperkt, het opbouwen van sociale contacten stokt en de integratie komt niet op gang”, staat in de begeleidende brief te lezen.
Route verhuiswagen
De verhuiswagen rijdt maandagochtend eerst naar Kamerleden Marit Maij (PvdA) in Den Haag en Joël Voordewind (CU) in Amsterdam. Vervolgens naar Linda Voortman (GroenLinks) in Utrecht en Renske Leijten (SP) in Amersfoort en weer terug naar Den Haag om de verhuisdoos te overhandigen aan Sjoerd Sjoerdsma (D66). Ook de partijbureaus van CDA, VVD en PVV kunnen een verhuisdoos verwachten.
Coalitie Werkgroep Kind in azc
De Werkgroep Kind in azc is een coalitie van UNICEF Nederland, Defence for Children International, VluchtelingenWerk Nederland, Stichting de Vrolijkheid, Save The Children Nederland, Kerk in Actie en War Child. Naast opvang op één plek pleit de Werkgroep kind in azc ook voor kleinschalige opvang, een snellere procedure, betere informatievoorziening, opvoedondersteuning voor de ouders, betere informatievoorziening en betere toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en voorzieningen op de locatie zoals wifi en sport- en spelactiviteiten.
Volg de actuele ontwikkelingen via de twitteraccounts van de coalitie van de Werkgroep:
Op maandag 12 december 2016 heeft de Werkgroep Kind in azc een reactie gestuurd op de brief van staatssecretaris Dijkhoff over de verhuisbewegingen van kinderen in asielzoekerscentra. De brief is opgestuurd naar de vaste leden van de Tweede Kamercommissie Veiligheid en Justitie. In deze brief dringt de Werkgroep de staatssecretaris aan om met echte oplossingen te komen om de vele verhuizingen van deze kinderen te stoppen! De gehele brief kunt u hier vinden.
De belangen van vluchtelingenkinderen worden geschaad door gebreken in het Nederlands opvangbeleid. Met vijf stappen is het mogelijk hier een einde aan te maken. Dat stelt de Werkgroep Kind in azc na sessies met tientallen betrokken deskundigen uit het onderwijs en de (preventieve) gezondheidszorg, gemeentebestuurders, COA medewerkers en vrijwilligers die werken aan verbeterde opvang. In opmaat naar de Dag van de Rechten van het Kind op 20 november presenteert de Werkgroep Kind in azc haar advies ‘Zo kan het ook’ met daarin de knelpunten, verbeterkansen en concrete bestaande initiatieven om de asielopvang kindvriendelijker te maken.
“De mensen die in de praktijk werken met deze kwetsbare kinderen, die vaak oorlog en geweld zijn ontvlucht, lopen dagelijks aan tegen weeffouten in het asielsysteem”, vertelt Helen Schuurmans, coördinator van de Werkgroep Kind in azc. Betrokkenen, zoals vrijwilligers, experts en lokale COA medewerkers vertelden bij de expertmeetings over initiatieven waarmee ze deze kinderen helpen. “We hopen dat dit rapport de regering helpt gebreken in het systeem te verbeteren. Bovendien kan het een inspiratiebron zijn voor iedereen die werkt met deze kwetsbare kinderen om hen de goede opvang te bieden die ze zo hard nodig hebben.”
Verhuizingen
Het kernprobleem is de onrust en instabiliteit in de asielopvang, die wordt veroorzaakt door de vele gedwongen verhuizingen. Gezinnen verhuizen minimaal drie keer en vaak nog enkele keren tijdens hun asielprocedure. Het schooljaar van kinderen wordt onderbroken, medische behandelingen worden onnodig stopgezet, verwerking van trauma’s lukt maar beperkt, het opbouwen van sociale contacten stokt en de integratie komt niet op gang.
“Veel gemeenten en vrijwilligers zien hoe kinderen en gezinnen lijden onder die voortdurende onrust”, vertelt Schuurmans. “Daarom zijn plaatsen als Utrecht en Tilburg begonnen om de hele asielopvang en huisvesting van statushouders binnen één gemeente te organiseren. Dat is een concrete stap richting kindvriendelijke opvang. We hopen dat deze aanpak landelijk wordt opgepakt.”
Het bieden van stabiliteit is een belangrijke voorwaarde voor de andere verbeterstappen die worden voorgesteld. Lokale initiatieven rondom preventieve traumaverwerking, bijles, sport&spel, gezondheidszorg en opvoedondersteuning kunnen alleen succesvol zijn als kinderen op één plek blijven. Kinder- en tropenarts Albertine Baauw vertelde tijdens een expertsessie over een jongetje met een bloedziekte: “Midden in de behandelingsperiode kwam hij niet meer opdagen. Het bleek dat het kind verhuisd was naar een andere opvanglocatie. Hierdoor miste het jongetje de medische behandeling die hij nodig had.”
Klik op de afbeelding voor een vergroting.
Vijf verbeterstappen
1. Bied opvang op één vaste, kleinschalige locatie
2. Zorg voor goede toegang tot voorzieningen zoals onderwijs, medische zorg en sport&spel
3. Informeer kinderen en ouders over de opvanglocatie , het verloop van de procedure en hun toekomstperspectief
4. Ondersteun ouders bij de opvoeding in de nieuwe en complexe situatie
5. Geef kinderen en gezinnen snel duidelijkheid over de uitkomst van de asielprocedure
19 september 2016 – De PvdA en Groenlinks hebben een initiatiefwetsvoorstel ingediend waarbij het belang van het kind beter gewaarborgd wordt in de asielprocedure. In de huidige situatie wordt naar de veiligheid voor een volwassene in het land van herkomst gekeken bij het verstrekken van een verblijfsvergunning. Het belang van kinderen wordt niet meegenomen, kinderen hebben een afgeleid belang. Dit is opmerkelijk omdat kinderen – los van hun ouders – een eigen belang kunnen hebben om in Nederland te blijven. In het initiatiefvoorstel staat dat de belangen van het kind een zelfstandige grond worden op basis waarvan een verblijfsvergunning dient te worden toegekend, indien die belangen ernstig worden bedreigd.
