De belangen van vluchtelingenkinderen worden geschaad door gebreken in het Nederlands opvangbeleid. Met vijf stappen is het mogelijk hier een einde aan te maken. Dat stelt de Werkgroep Kind in azc na sessies met tientallen betrokken deskundigen uit het onderwijs en de (preventieve) gezondheidszorg, gemeentebestuurders, COA medewerkers en vrijwilligers die werken aan verbeterde opvang. In opmaat naar de Dag van de Rechten van het Kind op 20 november presenteert de Werkgroep Kind in azc haar advies ‘Zo kan het ook’ met daarin de knelpunten, verbeterkansen en concrete bestaande initiatieven om de asielopvang kindvriendelijker te maken.
“De mensen die in de praktijk werken met deze kwetsbare kinderen, die vaak oorlog en geweld zijn ontvlucht, lopen dagelijks aan tegen weeffouten in het asielsysteem”, vertelt Helen Schuurmans, coördinator van de Werkgroep Kind in azc. Betrokkenen, zoals vrijwilligers, experts en lokale COA medewerkers vertelden bij de expertmeetings over initiatieven waarmee ze deze kinderen helpen. “We hopen dat dit rapport de regering helpt gebreken in het systeem te verbeteren. Bovendien kan het een inspiratiebron zijn voor iedereen die werkt met deze kwetsbare kinderen om hen de goede opvang te bieden die ze zo hard nodig hebben.”
Verhuizingen
Het kernprobleem is de onrust en instabiliteit in de asielopvang, die wordt veroorzaakt door de vele gedwongen verhuizingen. Gezinnen verhuizen minimaal drie keer en vaak nog enkele keren tijdens hun asielprocedure. Het schooljaar van kinderen wordt onderbroken, medische behandelingen worden onnodig stopgezet, verwerking van trauma’s lukt maar beperkt, het opbouwen van sociale contacten stokt en de integratie komt niet op gang.
“Veel gemeenten en vrijwilligers zien hoe kinderen en gezinnen lijden onder die voortdurende onrust”, vertelt Schuurmans. “Daarom zijn plaatsen als Utrecht en Tilburg begonnen om de hele asielopvang en huisvesting van statushouders binnen één gemeente te organiseren. Dat is een concrete stap richting kindvriendelijke opvang. We hopen dat deze aanpak landelijk wordt opgepakt.”
Het bieden van stabiliteit is een belangrijke voorwaarde voor de andere verbeterstappen die worden voorgesteld. Lokale initiatieven rondom preventieve traumaverwerking, bijles, sport&spel, gezondheidszorg en opvoedondersteuning kunnen alleen succesvol zijn als kinderen op één plek blijven. Kinder- en tropenarts Albertine Baauw vertelde tijdens een expertsessie over een jongetje met een bloedziekte: “Midden in de behandelingsperiode kwam hij niet meer opdagen. Het bleek dat het kind verhuisd was naar een andere opvanglocatie. Hierdoor miste het jongetje de medische behandeling die hij nodig had.”
Klik op de afbeelding voor een vergroting.
Vijf verbeterstappen
1. Bied opvang op één vaste, kleinschalige locatie
2. Zorg voor goede toegang tot voorzieningen zoals onderwijs, medische zorg en sport&spel
3. Informeer kinderen en ouders over de opvanglocatie , het verloop van de procedure en hun toekomstperspectief
4. Ondersteun ouders bij de opvoeding in de nieuwe en complexe situatie
5. Geef kinderen en gezinnen snel duidelijkheid over de uitkomst van de asielprocedure
