De vele verhuizingen van asielzoekerskinderen is al jarenlang een groot probleem. Ook in het rapport ‘Leefomstandigheden van kinderen in asielzoekerscentra en gezinslocaties’, dat in 2021 door de Werkgroep Kind in azc is gepubliceerd, wordt het vele verhuizen genoemd als één van de fundamentele knelpunten.
De belangrijkste aanbeveling aan de regering: koppel de procedure los van de opvang, zodat je kinderen en gezinnen niet steeds van de ene naar de andere opvanglocatie hoeft te verplaatsen.
Verontrustende cijfers
Het rapport stelt aan de kaak hoe vaak, en om welke redenen, kinderen in azc’s moeten verhuizen. De uitkomsten zijn verontrustend: Drie verhuizingen zijn nog steeds vast onderdeel van de procedure die asielzoekers moeten doorlopen, zoals van de procesopvanglocatie (POL) naar een asielzoekerscentrum. Daar komen vaak nog een aantal verhuizingen bij, om diverse redenen, zoals het sluiten van een opvanglocatie na het aflopen van het huurcontract.
Hoewel de staatssecretaris begin 2017 een motie aannam met als uitgangspunt dat schoolgaande kinderen in de asielopvang niet meer hoeven te verhuizen als hun procedure nog loopt, en dit ook opnam in het regeerakkoord, is het aantal verhuizingen slechts licht gedaald.
Schadelijke effecten
Professionals signaleren vaak negatieve effecten van de verhuizingen, zoals hechtingsproblemen en het oplopen van een achterstand op school. Ook in een eerdere publicatie van de Werkgroep Kind in azc, ‘Ontheemd: De verhuizingen van asielzoekerskinderen in Nederland’ (2013), bleek al dat de regelmatige verhuizingen schadelijk zijn voor de ontwikkeling van een kind.
Voordelen minder verhuizingen
De voordelen van het stoppen van verhuizingen zijn groot, zowel voor de kinderen als voor de Nederlandse samenleving. Er komt continuïteit in het leven van de kinderen omdat de opvang, school en gezondheidszorg hetzelfde blijven. De kinderen kunnen vriendjes en vriendinnetjes maken, zich hechten en weer kind zijn. Het draagvlak in de gemeenten wordt vergroot en er zijn geen kosten meer die gepaard gaan met het vele verhuizen. De kinderen kunnen eerder gebruik maken van de reguliere voorzieningen in gemeenten in plaats van (dure) specifieke voorzieningen en inzet van personeel op de centra.
De Werkgroep Kind in azc pleit onder andere voor de volgende punten:
- Koppel de procedure los van de opvang.
- Richt het flexibele opvangsysteem in op het zoveel mogelijk beperken van verhuizingen van kinderen.
- Stop op korte termijn de verhuizingen van schoolgaande kinderen. Indien een verhuizing echt nodig is, stel het belang van het kind dan centraal.
- Voorkom verhuizingen door bij eerste plaatsing sociale criteria zwaarder te laten wegen.
- Verlaag de verplichte bezettingsgraad om meer ruimte te creëren.
- Plaats gezinnen met kinderen zo snel mogelijk kleinschalig en in de gemeente waar zij uiteindelijk gehuisvest worden.
